Fr: Loan Nguyen
Đông Y: 4 ý tưởng bảo vệ cơ thể chống lão hóa
Tác giả: Lynn Jaffee* | Dịch giả: Thu Huyền
5 Tháng Hai , 2016 - Ảnh: VeryOlive/iStock
Hàng xóm của tôi là Marie hiếm khi ở nhà. Bà thường ra ngoài ban ngày để làm các việc thiện nguyện hoặc đi gặp mặt bạn bè. Tối thứ sáu để hẹn hò, ăn tối với bạn trai.
Cuối tuần là thời gian gặp gỡ người thân, suốt mùa hè thì đến ở trong một căn nhà ven hồ. Rất khó mà gặp được bà ấy – lúc nào bà cũng có chuyện để đi. Nhưng điều ngạc nhiên là Marie đã 88 tuổi rồi.
Marie là hình ảnh mà tôi muốn có khi về già. Bà ấy năng động, nhiệt huyết, và khá khỏe mạnh. Thật kỳ lạ vì nhiều người già đi nhưng đầy sức sống nhưng số khác thì suy kiệt rất nhanh.
Chắc chắn là sự di truyền và lối sống đóng vai trò quan trọng. Nói như thế nghĩa là cũng có nhiều ngoại lệ – nhiều người sống tới 80, 90 thậm chí 100 lại có nguồn gene không tốt và cũng không lưu tâm lắm đến việc chăm sóc bản thân. Vậy điều tôi muốn nói ở đây là gì?
Lời giải thích có thể liên quan tới lý thuyết biểu gene, theo thuyết này thì gene bị ảnh hưởng bởi môi trường bên ngoài chứ không phải do cách sắp xếp chuỗi DNA. Điều này có nghĩa là không chỉ do kết cấu di truyền mà cách sống cũng có ảnh hưởng tới cách biểu hiện của gene – tức là cách mà cơ chế di truyền trao đổi thông tin với các tế bào.
Theo Trung Y, cơ thể được tạo thành từ khí. Khí quyết định sức khỏe tổng thể, sự trưởng thành, sinh sản và lão hóa. Bạn thừa hưởng nguyên khí này từ tổ tiên, từ đó định hình nên hình dáng bên ngoài của bạn (cũng như cách giải thích bằng gene). Khi già đi, nguyên khí dần dần cạn kiệt và không hề được thay thế. Khi sử dụng hết thì qua đời.
Tuy nhiên có một loại khí khác có thể giúp bồi bổ và bảo trì nguyên khí. Sống khỏe mạnh, ăn uống đúng cách, loại bỏ những thứ tiêu cực, bạn có thể bảo vệ nguyên khí không bị mất đi nhanh chóng.
Trung Y mang đến cho chúng ta vài ý tưởng về cách bảo vệ cơ thể khỏi lão hóa và sống lâu khỏe mạnh. (hxdbzxy/iStock)
Quan điểm này của Trung Y tuy tồn tại qua nhiều thế kỷ nay nhưng lại tương tự như những kết luận từ các nghiên cứu về biểu gene hiện nay. Không chỉ có hiểu biết về vấn đề này trước tiên, Trung Y cũng đưa ra các biện pháp bảo vệ bạn trước tuổi già, giúp cơ thể khỏe mạnh và trường thọ. Bao gồm:
Cân bằng giữa nghỉ ngơi và làm việc. Bạn cần nghỉ ngơi đủ, nhất là khi ngủ để tự chữa lành và tái tạo cơ thể. Thêm vào đó, một khối lượng công việc vừa phải là điều cần thiết để giúp đầu óc duy trì sự minh mẫn, trong Trung Y làm việc quá mức là một nguyên nhân gây bệnh.
Di chuyển cơ thể. Di chuyển qua việc tập thể dục cũng là cách rất tốt để duy trì sức trẻ. Các cử động làm cho các khớp được bôi trơn, khí huyết lưu thông, tim phổi khỏe mạnh và đầu óc minh mẫn. Nhưng cũng nhớ cân bằng giữa tập luyện và nghỉ ngơi.
Thức ăn cũng đóng vai trò quan trọng. Bạn không thể làm ngơ việc ăn uống trong nhiều thập kỷ mà vẫn sống lâu khỏe mạnh. Đúng là nhiều khi bạn thấy một người 90 tuổi ăn snack và thực phẩm của hàng ăn nhanh. Nhưng không nhiều người vậy đâu.
Bởi vì khi ăn thức ăn thực sự chủ yếu xuất phát từ cây trồng, không hề có chất bảo quản hay được kích thích vị giác bằng hóa chất, thì lợi ích về sức khỏe là rất lớn. Và bạn không cần phải tân trang lại toàn bộ khu bếp. Nghiên cứu cho thấy rằng thậm chí chỉ cần những thay đổi nhỏ lành mạnh trong khẩu phần ăn cũng có ảnh hưởng tích cực tới sức khỏe.
Do tinh thần hơn là do bệnh. Trung Y cho rằng cảm xúc là nguyên nhân của 1000 loại bệnh khác nhau, và là một chuyên gia châm cứu tôi thấy điều này đúng.
Căng thẳng, lo lắng, buồn khổ, bi quan, và các cảm xúc tiêu cực có ảnh hưởng xấu tới sức khỏe. Trước hết, các cảm xúc tiêu cực ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa, giấc ngủ, huyết áp, hormone.
Trạng thái cảm xúc tồi tệ có ảnh hưởng rất thực tại và lâu dài. Các nghiên cứu hiện tại chỉ ra rằng những người có cảm xúc bi quan thường có đời sống ngắn ngủi hơn. Vậy tôi nghĩ rằng một ít lòng biết ơn mỗi ngày sẽ rất tốt.
Đặc điểm gene của bạn cũng giống như những lá bài bạn cầm trên tay. Bạn có thể được chia một lượt bài tốt hoặc không tốt lắm, nhưng vấn đề bạn chơi thế nào mới là quan trọng. Dẫu là biểu gene hay là cách bảo vệ khí trong trung y, thì lựa chọn lối sống của bạn tạo ra sự khác biệt trong cách mà bạn già đi./
* Lynn Jafffeee là một chuyên gia châm cứu và tác giả của "Các bước đơn giản: Trung Y cải thiện sức khỏe". Bài này đăng lần đầu trên AcupunctureTwinCities.com.
******
Phát âm tiếng Anh đang thực hiện!
Chinese Medicine: 4 Ideas to Protect Yourself for Aging
By living healthfully, eating well, and avoiding crazy extremes, you can protect your original essence so it does not decline as quickly. (Halfpoint/iStock)
My neighbor Marie is hardly ever home. She's out during the day at one of her volunteering gigs or hanging out with a friend. Friday nights are date night, which usually involves dinner out with her boyfriend. Weekends are spent visiting with family, and during the summer she spends time at the lake cabin. It's no wonder that I rarely see her—she's constantly on the go. The kicker is that Marie is 88 years old.
Marie is a role model for how I want to age. She's active, involved, and relatively healthy. It's a puzzle, however, why some people grow older with good health and energy, and others decline much sooner.
Certainly genetics and lifestyle play a big role. That said, there are many exceptions—people living into their 80s, 90s, and even past 100, who have been dealt a poor genetic hand and have never paid much attention to living the clean life. So, what's the deal?
One explanation may involve the theory behind epigenetics, in which your genes are affected by external or environmental factors instead of DNA sequencing. This simply means that beyond your inherited genetic makeup, how you live also impacts genetic expression—how your genes communicate with your cells.
In Chinese medicine, your body constitution is shaped by something called essence. It determines your overall health, how you grow, mature, your fertility, and the aging process. You inherit that essence from your ancestors, which sets the stage for your physical makeup (much like genes). As you age, that original essence is slowly depleted and can never be replaced. When it's completely used up, you die.
However, there is a second kind of essence that can augment and conserve the original stuff. By living healthfully, eating well, and avoiding crazy extremes, you can protect your original essence so it does not decline as quickly.
Chinese medicine offers some ideas on how to protect yourself to age as long and healthfully as possible. (hxdbzxy/iStock)
This centuries-old theory from Chinese medicine sounds very much like the current, cutting-edge study of epigenetics. Beyond claiming to have known this first, Chinese medicine also offers up some ideas on how to protect yourself to age as long and healthfully as possible. This includes the following:
Balance Your Rest and Work Cycles. You need enough rest in the form of sleep to heal and rejuvenate your body. In addition, while a certain amount of work is important to keep your mind sharp, in Chinese medicine working excessively is considered to be a cause of illness.
Move Your Body. Movement in the form of exercise is the closest thing to the fountain of youth. Movement creates more movement and keeps your joints lubricated, your blood flowing, your heart and lungs healthy, and your mind sharp. Just remember to balance it with adequate rest.
What You Eat Makes a Difference. You can't expect to ignore your diet for decades and live long and healthfully. Yes, sometimes it happens that you will see a 90-year-old who lives on bagged snacks and food from the drive-up window—but not many.
By eating real food, predominantly plant-based, that hasn't been preserved or otherwise "enhanced" with chemicals, you will be ahead of the game. And you don't have to revamp your whole kitchen. Research has documented that even small, healthful dietary changes make a positive difference in your health.
Mind Over Matter. The Chinese have a saying that the emotions are the cause of 1,000 diseases, and I have found this to be true in my acupuncture practice.
Stress, anxiety, worry, depression, and negativity impact your health, and not in a good way. Negative emotions impact your digestion, sleep, blood pressure, and hormonal makeup, for starters.
The impact of a poor emotional state is very real and far-reaching. Current research indicates that people with a negative outlook have a shortened expected lifespan. My prescription? A little gratitude every day.
Your genetic makeup is a bit like a hand you are dealt in a card game. You may get a good or not-so-good hand, but how you play the game is really what counts. Whether talking about epigenetics or how to preserve essence in Chinese medicine, lifestyle choices make a difference in how you age./
Lynn Jaffee is a licensed acupuncturist and the author of "Simple Steps: The Chinese Way to Better Health." This article was originally published onAcupunctureTwinCities.com.
MORE:
