Tuesday, August 27, 2019

KHOA HỌC–KY THUAT

Fr: Hữu Dinh Nguyen*Huu Loi Tran
Những Câu Hỏi Lạ Về Du Hành Ngoài Không Gian

Đã có rất nhiều người đặt câu hỏi, cũng như hiểu lầm, về du hành ngoài không gian.
Theo nhà khảo cứu chuyên môn về không gian là Jonathan McDowell thì mới chỉ có 573 người đã từng du hành ra ngoài không gian. Tuy nhiên, không phải chỉ có họ mới có thể biết rõ về cuộc sống bên ngoài quả đất. Sau đây là những câu trả lời của NASA về những câu hỏi "quan trọng" về du hành ngoài không gian. 
Phân Của Phi Hành Gia Đổ Đi Đâu?

Phân được lưu trữ trong trong một thùng chứa, một phần của hệ thống vệ sinh, và sẽ bị phá hủy (đốt cháy) cùng với thùng chở hàng khi rơi ngược trở về quả đất. Nước tiểu thì được lưu trữ lại và chuyển qua một hệ thống thanh lọc để trở thành nước tinh khiết và dùng lại.
Hình trên là "phòng vệ sinh hạng sang" ở trên Trạm Không Gian Quốc Tế.
 
Phi Hành Gia Có Ăn Kem Đông Đặc Hay Không?

Kem đông đặc thì có như hình trên, nhưng đó chỉ là cách quảng cáo của hãng kem chứ không phải là thức ăn cho Phi Hành Gia.
Thỉnh thoảng, nếu có dư chỗ trong tủ lạnh của thùng chở hàng tiếp tế cho Trạm Không Gian Quốc Tế như SpaceX Dragon vừa đưa lên trong tuần qua, thì họ gửi thêm một ít thực phẩm tươi (thường là trái cây và rau), đôi khi cũng có cả kem.
 
Có Phải Con Người Sẽ Bị Nổ Tung Nếu Không Mặc Bộ Quần Áo Đặc Biệt?

Khi ở trong Trạm Không Gian thì không cần quần áo đặc biệt. Nhưng khi ra ngoài không gian thì tuy không bị nổ tung, nhưng sẽ chết rất nhanh. Nếu không có loại quần áo đặc biệt để bảo vệ, người ta sẽ chết vì thiếu dưỡng khí (oxigen) và vì sức ép quá lớn lên thân thể, bởi vì họ đang bay chung quanh trái đất với vật tốc 4.76 dặm mỗi giây (17,136 dặm một giờ) nhanh gấp 22.3 lần vận tốc của âm thanh. Hơi lạnh và phóng xạ cũng là những yếu tố rất nguy hiểm cho con người. Quần áo của phi hành gia có hệ thống cung cấp dưỡng khí để thở, nước để uống, và tạo môi trường có áp lực (giống như ở dưới đất) để có thể hoạt động, làm việc cũng như chống lại nhiệt độ khắc nghiệt bên ngoài không gian. 
Nếu Phi Hành Gia Bị Bệnh Thì Sao?

Thông thường thì Phi Hành Gia là những người có sức khỏe rất tốt và họ tập thể dục hơn hai giờ mỗi ngày trong một môi trường rất trong sạch và đóng kín để không bị vi trùng lạ xâm nhập. Tuy nhiên họ cũng có thể gặp bác sĩ qua hệ thống truyền hình và điện thoại, trên Trạm Không Gian cũng có rất nhiều dụng cụ y khoa và thuốc để dùng trong trường hợp họ mắc bệnh. 
Con Người Có Thực Sự Dài Thêm Ra Trên Không Gian?

Có. Lý do là vì không có trọng lực đè lên xương sống, chất nước ở giữa những đốt xương sống nở ra, khiến thân thể dài ra (cao hơn). Khi chúng ta nằm ngủ thẳng lưng trên một mặt phẳng thì cũng có ảnh hưởng như vậy, như rất ít so với trên không gian, vì dưới đất có trọng lực. Trên trạm không gian, các phi hành gia có thể "dài" thêm tới 2 inches (5 cm). Tuy nhiên, khi trở về trái đất thì sẽ trở lại bình thường vi sức hút của quả đất (trọng lực). 
Làm Sao Chúng Ta Biết Là Có Trọng Lực Trên Không Gian?

Trên mặt đất, chúng ta bị ảnh hưởng rất lớn bởi trọng lực (sức hút của quả đất), nhưng phi hành gia ở trên trạm không gian thì ở trong trạng thái rơi tự do vĩnh viễn (perpetual free-fall) chung quanh quỹ đạo của quả đất, và như thế họ có cảm giác được gọi là "vô trọng lực (zero-gravity)" hay "vi trọng lực (microgravity)" nên họ có thể "nổi (float)" hay "bay (fly)" bên trong trạm không gian. 
 Có Phải Là Không Ai Có Thể Nghe Được Gì Ngoài Không Gian?

Đúng vậy, bên ngoài không gian rất yên lặng, bởi vì không có không khí nên không có gì để chuyên chở sóng âm thanh (audio waves), thế cho nên không thể nào nghe được tiếng nói hay la hét, ngay cả khi đứng cạnh bên nhau.
Tuy nhiên, sóng vô tuyến (radio waves) lại truyền rất nhanh qua không gian. Sóng vô tuyến là một loại phóng xạ điện từ (electromagnetic radiation), và do đó chúng di chuyển với tốc độ của ánh sáng. Với tốc độ đó, một chùm ánh sáng (hay sóng vô tuyến) có thể đi vòng quanh đường xích đạo của Trái Đất hơn 7 lần trong một giây. Thế cho nên ở ngoài không gian luôn phải dùng hệ thống vô tuyến, hay điện thoại.