Thursday, January 30, 2020

VIẾT CHO NHAU

Một thuở đèn dầu, cháo trắng hột vịt muối                                                      January 30, 2020

                            
       Đèn dầu một thưở. (Hình minh họa: laodong.vn)

LGT: Trong cuộc sống có nhiều chuyện mình muốn nói với ai đó, nhưng lại không thể nói trực tiếp được. Không nói được với nhau thì hãy viết cho nhau. Âu đó cũng là cơ hội để giải tỏa những tâm tư, những nỗi niềm. Mục “Viết Cho Nhau” do phóng viên Ngọc Lan phụ trách. Thư từ xin gửi về: Người Việt (Viết Cho Nhau), 14771 Moran St., Westminster, CA 92683, hay email: ngoclan@nguoi-viet.com
Tuyết Anh
1.

Vào khoảng cuối thập niên 60, sau khi nhà bị cháy năm 67, má con tôi bắt đầu phiêu bạt ở nhà mướn vì chẳng còn chút tài sản gì khả dĩ để xây dựng lại nhà trên nền nhà cũ.
Nếu như ai trong đời ít nhiều cũng có lúc thăng trầm biến đổi, thì đối với tôi thời gian này là thời gian má con tôi khổ cùng cực. Ba chinh chiến xa nhà không thể sớt chia với má, chỉ có đứa con gái lớn vừa nhổ giò trổ mã đã biết đồng hành cùng má để dìu dắt các em thơ.
Chỉ có thùng sách vở của các con, một ít nồi soong cùng gói mùng mền quần áo cũ, má con tôi đến nơi ở mới mướn chung với hai chị cũng có chồng đi lính xa. Căn nhà nhỏ chứa tới 3 gia đình, với ba người đàn bà và mười đứa con nít,  không bóng đàn ông.
Đến chỗ ở mới, tuy không nói ra nhưng tôi buồn lắm. Xóm chỗ mới chưa câu điện nên nhà nhà phải thắp đèn dầu, từ đó ánh đèn dầu quyện theo tôi từng đêm.
Ban đầu thì thật khổ sở vì tối quá. Ban đêm đi đâu cũng bưng cây đèn nhỏ theo. Tôi nhớ mãi lần đầu đốt than trong bàn ủi con gà ủi áo dài đi học, sau khi quạt than đỏ hồng tôi ịn bàn ủi lên tà áo, giở lên nguyên lỗ cháy hình cái bàn ủi dính theo, nghèo mà mắc cái eo. Ngồi tiếc ngẩn ngơ, rồi khóc!
Chiều đến tôi mang mấy ống khói đèn to, nhỏ ra chùi rửa cho trong để thêm ánh sáng, châm thêm dầu , cắt bỏ bớt tim đèn, cây đèn dầu lớn trên bàn sáng cho cả phòng và sáng cho con nhỏ chong đèn học bài đêm, sau khi má và các em đã ngon giấc. Chừng đi ngủ thì có cây đèn hột vịt nhỏ chong suốt đêm.
Mỗi tối thắp đèn lên, mấy má con quây quần bên ngọn đèn, ăn cơm dọn rửa xong thì chị dạy em học, má làm những việc cho gánh hàng của má.
Ngày tháng cứ thế trôi đi. Đứa con gái nhà nghèo cũng vơi đi buồn tủi và quen với ánh sáng ấm áp tỏa ra từ những cây đèn dầu một thuở hàn vi.
…Thời gian đã lùi rất xa. Giữa những tiện nghi vật chất bây giờ vẫn không quên ánh đèn dầu thân thương ngày đó bên má và các em ngoan.
2.
Cháo trắng hột vịt muối là một món ăn quê nghèo dân dã của miền Nam tôi.
Món cháo trắng thường dọn ra bán vào buổi chiều cho đến khuya, phục vụ cho người lao động nghèo làm việc ban đêm, đói lòng chỉ cần ghé hàng cháo vỉa hè ngồi sà xuống với số tiền lẻ ít oi là no bụng về ngủ.

Cháo trắng hột vịt muối, cá cơm kho tiêu. (Hình: ngoisao.net)
Gạo để nấu cháo là loại gạo mới nhỏ hột và dẻo. Gạo dẻo nấu cho nhiều nhựa cháo. Gạo mới nấu ngọt thơm. Sau này người bán cho thêm bó lá dứa vào nấu chung nên tô cháo trắng dậy mùi thơm kích thích lắm.
Món ăn đi kèm cháo trắng thường là hột vịt muối hoặc dưa mắm, cá trê cá lóc kho tiêu, tép rang mặn, sau này có thêm thịt nạc dăm bằm nhuyễn kho tiêu, khách hàng muốn ăn cháo với món gì cũng có.
Nhà ai có người cảm mạo cần ăn chén cháo nóng cho dễ tiêu hóa, thì có ngay hàng cháo vỉa hè, chỉ cần mang tô ra mua có ăn liền, khỏi nấu mất công lâu lắc. Mấy ông nhậu về nuốt cơm không vô, hô một tiếng, sắp nhỏ bưng tô chạy ra đầu hẻm có ngay tô cháo trắng nghi ngút khói.
Năm xưa đầu hẻm nhà tôi ở có dì bán cháo trắng thật thơm ngon. Cháo được múc ra cái tô trẹt nhỏ chứa chừng ba vá cháo, mục đích cho mau nguội để khách ăn. Thức ăn để riêng, ai ăn nhiều thì kêu thêm. Người nào cũng ăn ít nhất vài tô cháo mới no. Còn mấy ông mạnh nuốt, ăn xong đếm cả chồng tô trên bàn. Thường đi làm về tối, tôi cũng hay ghé ăn vài tô cháo trắng trừ cơm, nhẹ lòng khi ngủ.
Hôm nay lại nấu cháo trắng, ăn vì thích ăn thôi. Chợt nhớ ra xứ mình có món cháo trắng này bán cho dân nghèo, xin viết vài dòng nhớ… (Tuyết Anh)
https://www.nguoi-viet.com/phu-nu/viet-cho-nhau/mot-thuo-den-dau-chao-trang-hot-vit-muoi/