Why Maui does banana bread best
Món bánh chuối cả thế giới mê trong thời Covid-19
Banana bread is the internet’s most-searched recipe, but where can you find the very best? The answer might be on the twists and turns of the Hawaiian island’s famed Road to Hana.- By Larry Bleiberg
For 17 years Aina Harold and younger sister Kahala have started their morning side by side in the kitchen.
Trong 17 năm, Aina Harold và người em gái Kahala đã luôn bắt đầu mỗi sáng cùng nhau trong bếp.
By 07:00, they’re measuring and mixing ingredients like flour, sugar, eggs, and most importantly, pounds of bananas harvested from their backyard.
Khoảng bảy giờ sáng, họ cân đong và trộn các thành phần như bột, đường, trứng và quan trọng nhất là hàng kí lô chuối mới thu hoạch trong vườn nhà với nhau.
“We have it down to a science after all these years,” Harold said. “Sometimes I’ll do the baking, sometimes she will. It’s really easy with the two of us.”
"Sau nhiều năm chúng tôi đã làm theo cách khoa học," Harold giải thích. "Đôi khi tôi sẽ nướng bánh, có lúc cô ấy làm. Với hai người chúng tôi mọi việc rất dễ."
A little more than an hour later, they’re pulling 60 fresh loaves of banana bread from the oven and taking them straight to the family’s farmstand on Hawaii’s island of Maui.
Chỉ hơn một giờ sau đó, họ sẽ kéo hơn 60 ổ bánh mì chuối tươi mới khỏi lò nướng và đưa chúng đến thẳng quầy hàng nông sản của gia đình trên đảo Maui ở Hawaii.
Maui's Road to Hana is famed for twisting roads, secluded beaches and banana bread stands (Credit: Ironrodart/Getty Images)
Con đường đến Hana ở Maui nổi tiếng vì cung đường uốn lượn, các bãi biển hẻo lánh và các quầy bánh mì chuối dọc đường
The Twin Falls stand, marked by a brightly painted sign shaped like a surfboard, is the first major pull-over on the Road to Hana, a popular 64-mile route famed for twisting roads, secluded black-sand beaches and banana bread stands.
Quầy hàng Thác Đôi, được ghi bằng biển hiệu sơn màu sáng giống hình dạng một chiếc ván môn lướt sóng, là ngã rẽ lớn đầu tiên khi rẽ vào Road to Hana, một chặng đường dài 64 dặm nổi tiếng với ngã rẽ quanh co, những bãi biển hẻo lánh cát đen và những quầy bánh mì chuối.
The bread made by the Harold sisters is consistently named one of the best.
Bánh mì do chị em nhà Harold làm thường xuyên được ca ngợi là ngon nhất.
The loaves, which sell for $6, are moist and sweet, with sizeable chunks of banana. “We bring it to the stand hot at 09:00, and by 12:00 they’re all gone.”
Những ổ bánh mì được bán với giá 6 đô la Mỹ, luôn mềm ngọt, với những miếng chuối to bên trong.
“We bring it to the stand hot at 09:00, and by 12:00 they’re all gone.”
"Chúng tôi đưa bánh nóng ra quầy lúc 9 giờ sáng, và đến khoảng 12 giờ sáng là hết bánh."
Harold says some customers bring a stick of butter with them to spread on the bread, and loaves are often consumed in the car park straight from the bag. “They will open it up and start taking big chunks and passing it around.”
"Chúng tôi đưa bánh nóng ra quầy lúc 9 giờ sáng, và đến khoảng 12 giờ sáng là hết bánh." Harold cho biết một số khách hàng mang theo một thanh bơ để quết lên bánh mì, và những ổ bánh mì này thường được họ lấy ra khỏi túi ăn ngay trong bãi giữ xe. "Họ sẽ mở gói bánh ra, xé từng miếng lớn chia cho mọi người."
But since 18 March, Harold, 43, and her sister, 34, have halted their baking routine because they don’t have customers.
Nhưng từ ngày 18/3/2020, Harold, 43 tuổi và em gái bà, 34 tuổi, đã phải tạm dừng thói quen nướng bánh vì họ không có khách ghé ăn nữa.
Travel to Hawaii is almost impossible due to the coronavirus. The state’s governor has asked tourists to stay away for now, and all arriving visitors and residents are subject to a mandatory 14-day quarantine at their own expense. In addition, the Road to Hana is closed to all but residents.
Du lịch đến Hawaii đã trở thành chuyện không tưởng vì dịch bệnh virus corona. Thống đốc bang đã yêu cầu du khách tránh xa nơi này; tất cả khách đến thăm và cư dân đều buộc phải cách ly 14 ngày và tự trả chi phí. Thêm vào đó, cung đường Road to Hana cũng bị đóng hoàn toàn trừ cư dân địa phương.
Meanwhile, though, interest in banana bread has never been higher.
Trong khi đó thì cơn thèm bánh mì chuối lại dâng cao hơn bao giờ hết.
Maui has put its own spin on banana bread, producing a spongy loaf, rich in banana flavour (Credit: YAY Media AS/Alamy)
Home baking has seen a huge spike in popularity during the coronavirus pandemic.
Nướng bánh tại nhà đã trở nên cực kỳ phổ biến trong thời gian diễn ra đại dịch virus corona.
Google reports that searches for banana bread have reached an all-time high, making it the globe’s most-searched recipe.
Google nói rằng nội dung tìm kiếm bánh mì chuối đã tăng cao đến mức chưa từng có, biến nó thành công thức nấu ăn được tìm kiếm nhiều nhất thế giới.
(Other top searches include pizza dough, French toast and chocolate cake.)
(Ngoài ra những nội dung được tìm kiếm nhiều nhất gồm có cách nhồi ủ bột làm bánh pizza, bánh mì nướng kiểu Pháp và cách làm bánh chocolate).
Banana bread searches have been particularly strong in Canada, Australia, New Zealand, Ireland, the United States, South Africa, the United Kingdom, Turkey, the Netherlands and Costa Rica.
Lượng tìm kiếm về bánh mì chuối cực kỳ nhiều ở Canada, Úc, New Zealand, Ireland, Hoa Kỳ, Nam Phi, Anh Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Hà Lan và Costa Rica.
Food experts aren’t surprised.
Các chuyên gia ẩm thực không lấy làm ngạc nhiên.
“People are baking now because they’re home and they’re scared and they need some comfort,” said PJ Hammel, a cookbook writer and blogger for the US-based King Arthur Flour Company.
"Giờ đây mọi người nướng bánh vì họ ở nhà và họ sợ hãi và họ cần chút gì đó trấn an," PJ Hammel, tác giả viết sách nấu ăn và là blogger làm việc cho công ty Bột King Arthur có trụ sở ở
Mỹ cho biết.
She says banana bread is a great place to start since it’s so easy to make, requiring no more than bananas, sugar, fat, flour and a chemical leavener.
Bà chia sẻ rằng bánh mì chuối mà lựa chọn tốt nhất để bắt đầu vì món này rất dễ làm, không cần gì ngoài chuối, đường, chất béo, bột và men nở.
“It’s what they call a one-bowl recipe. You don’t have to melt anything. Once you squish those bananas up, you just mix it together and pour it into a pan and bake it. It couldn’t be any simpler.”
"Đây là món mọi người thường gọi là công thức đơn giản. Bạn không cần phải nấu chảy thứ gì. Một khi bạn đã nghiền chuối ra, bạn chỉ cần trộn các nguyên liệu lại với nhau và đổ chúng vào khuôn và nướng. Không thể nào đơn giản hơn."
Banana bread falls into the category of quick breads, which can be made without yeast. They became popular in the 1900s with the growing popularity of baking soda and baking powder, which are added to recipes as a leavening agent.
Bánh mì chuối nằm trong nhóm bánh mì làm nhanh, có thể làm mà không cần đến men nở. Chúng trở nên nổi tiếng vào thập niên 1990 với sự phổ biến ngày càng rộng rãi của baking soda và bột nướng bánh, thường được thêm vào công thức làm bánh trong vai trò làm chất nở bánh.
“The baking powder revolution was huge,” said cookbook writer Nancie McDermott, who specialises in home baking. “It makes all these baked goods easy.”
"Cuộc cách mạng bột làm bánh cực kỳ lớn," tác giả sách nấu ăn Nancie McDermott, chuyên về làm bánh tại gia đình cho biết. "Nó khiến tất cả mọi món bánh đều trở nên dễ làm."
Bananas are abundant on Hawaii’s island of Maui (Credit: MarkBuxton/Getty Images)
Đảo Maui ở Hawaii có rất nhiều chuối
Bananas developed in South-East Asia and have been used as a food source for thousands of years.
Chuối có nhiều ở Đông Nam Á và đã là nguồn thực phẩm trong hàng ngàn năm.
But the website Foodtimeline.org traces the earliest modern banana breads to the United States.
Nhưng trang web Foodtimeline.org tìm ra nguồn gốc bánh mì chuối thời hiện đại xuất hiện sớm nhất là ở Hoa Kỳ.
Recipes first surfaced in the 1930s, notes the site, which was created by a reference librarian using vintage and antique cookbooks and other sources.
Công thức làm món này lần đầu xuất hiện vào thập niên 1930, do một thủ thư nghĩ ra dựa trên việc tham khảo các cuốn sách nấu ăn cổ, cách nấu ăn kiểu cũ và từ việc tham khảo từ một số nguồn khác.
“Some food historians theorise this recipe was ‘invented’ by thrifty housewives w ho didn’t want to throw out over-ripe bananas.
"Một số nhà lịch sử ẩm thực đặt ra giả thiết là công thức này được các bà nội trợ tiết kiệm 'chế' ra vì họ không muốn vứt những quả chuối chín quá đi."
Our evidence suggests the recipe was probably invented in corporate kitchens to promote the star ingredient.”
*******************************
Whatever the origin, the recipe took off, and by the 1950s was becoming a staple of home baking.
Dù có nguồn gốc từ đâu, thì công thức làm bánh này cũng nhanh chóng nổi tiếng, và đến thập niên 1950 đã trở thành món chủ đạo khi người ta nghĩ tới việc nướng bánh tại nhà.
Popularity soared with the interest in natural and health food in the 1970s, and it shows no sign of letting up.
Sự phổ biến này cũng tăng lên khi người ta ưa chuộng ẩm thực tự nhiên và lành mạnh cho sức khỏe vào thập niên 1970, và không có dấu hiệu gì cho thấy mối quan tâm này sẽ chựng lại.
Bananas, after all, are the world’s second-most-popular fruit after the tomato, and are widely available.
Sau hết thì chuối là loại trái cây phổ biến thứ hai trên thế giới, chỉ sau cà chua, và được đón nhận rộng khắp.
Maui has put its own spin on the creation, producing a spongy loaf, rich in banana flavour.
Maui đã đưa sáng tạo của họ vào việc làm ra ổ bánh mềm xốp ngập tràn hương vị chuối.
It’s extra moist, more resembling dense cake then bread. Some bakers on the island add chocolate chips, macadamia nuts, strawberries, coconut or pineapple.
Bánh ở đây mềm hơn, đặc hơn và giống với bánh ngọt hơn là bánh mì. Một số người làm bánh trên đảo bỏ thêm vụn chocolate, hạt macadamia, quả dâu tây, dừa hoặc dứa vào bánh.
Harold, though, keeps her bread simple. She follows a recipe from her mother, who probably got it from her mother, she said.
Dù vậy, Harold vẫn giữ cách làm ra ổ bánh đơn giản. Bà làm theo công thức mẹ bà dạy, mà có thể mẹ bà đã học từ bà ngoại, bà chia sẻ.
The baker’s not quite sure what makes Maui’s version so special but says it could be the locally grown bananas.
Bà không rõ điều gì đã khiến bánh chuối Maui trở nên đặc biệt như vậy, nhưng có thể là vì các loại chuối có sẵn ở nơi này.
She uses both the familiar Williams banana, a cultivar of the Cavendish, the world’s most common variety; and the apple banana, a smaller variety found across Hawaii that has a tangy taste and a creamy texture.
Bà dùng cả hai loại chuối là chuối Cavendish, loại chuối phổ biến nhất thế giới, và chuối táo, một giống chuối nhỏ hơn có ở Hawaii, vị hơi chát và thịt chuối chắc mịn.
Both grow in her backyard and are best when they begin to brown.
Cả hai loại bà đều trồng trong vườn sau nhà và sẽ ngon nhất khi chuối bắt đầu ngả màu nâu.
“The uglier they are, the sweeter they taste,” she said.
"Chúng trông càng xấu xí thì lại càng ngọt," bà chia sẻ.
But there’s something more at play too, she suspects.
Nhưng bà ngờ rằng còn có thêm yếu tố nào đó nữa.
“People will take a bite and they say: ‘Remember when Grandma used to make banana bread?’ I don’t know if a lot of people do that now, but food tastes better if you’re making it as family together, really making it together from scratch.”
"Mọi người sẽ cắn một miếng và nói: 'Còn nhớ khi bà ngoại làm bánh mì chuối không? Tôi không rõ liệu bây giờ mọi người còn làm bánh không, nhưng món ăn thường ngon hơn khi bạn làm bánh lúc gia đình tụ họp, và cùng nhau nhào bột làm bánh."
Many farmstands on Maui sell fresh banana bread (Credit: Beth Dixson/Alamy)
That’s what lead Darlene Fiske to bake a loaf with her 17-year-old son last week.
Đó là điều khiến cho Darlene Fiske nướng bánh với cậu con trai 17 tuổi vào tuần trước.
The small business owner in Austin, Texas, said her family still remembers banana bread from their Hawaiian holiday seven years ago.Là chủ một doanh nghiệp nhỏ ở Austin, Texas, bà nói gia đình bà vẫn nhớ bánh chuối từ chuyến du lịch đến đảo Hawaii bảy năm về trước.
She had always heard about the Maui treat, and then she spotted a stand while her family was travelling along the Hana Highway. “I said ‘Oh my gosh, we’ve got to stop.’ We pulled over and had the best banana bread we had ever had. We ate it all by the time we got back to our hotel.”
Bà đã được nghe đồn về món ngon Maui, và rồi bà nhìn thấy một sạp hàng khi cả gia đình đang đi dọc theo Cao tốc Hana. "Tôi nói 'Ồ, Chúa ơi, chúng ta phải dừng ở đây.' Chúng tôi rẽ vào và đã được ăn món bánh chuối ngon chưa từng có. Chúng tôi ăn hết bánh này trên đường về khách sạn."
That experience was in the back of her mind when she went shopping last week. “We had bought too many bananas, of course. Maybe, subconsciously, I wanted a few to spoil so I could have this bonding experience with my son during this pandemic.”
Trải nghiệm đó vẫn còn nguyên trong đầu khi bà đi mua sắm tuần trước. "Dĩ nhiên, chúng tôi mua quá nhiều chuối. Có lẽ là trong vô thức, tôi muốn vài quả sẽ hỏng để tôi có thể có được trải nghiệm gắn bó với con trai trong mùa đại dịch này.
Banana bread is the internet’s most-searched recipe (Credit: Azurita/Getty Images)
She served as sous chef while her son led the baking effort, using a treasured children’s cookbook given to him by his grandmother. The page with the banana bread recipe was stained from use.
Bà làm phụ bếp còn cậu con trai làm bếp trưởng nướng bánh, dùng công thức từ quyển sách nấu ăn dành cho trẻ em mà bà nội đã cho cậu bé. Trang làm bánh chuối hơi bẩn vì đã qua nhiều lần sử dụng.
And when the loaf emerged from the oven, the family all thought of Hawaii. “Maui was totally on our mind,” Fiske said.
Và khi ổ bánh mì hiện ra trong lò nướng, cả gia đình đều nghĩ về Hawaii. "Rõ ràng Maui luôn ở trong tâm trí chúng tôi," Fiske nói.
She snapped a photo for Facebook before the family dug in. “When I posted that picture, so many people reached out to me and said: ‘I just baked a loaf at home too.’ It’s the universal ultimate comfort food.”
Bà chụp một bức ảnh đăng Facebook trước khi cả gia đình ăn bánh. "Khi tôi đăng bức ảnh đó, rất nhiều người đã liên lạc với tôi và nói: 'Tôi cũng vừa nướng một ổ tại nhà đây.' Đây đúng là món ăn an ủi dành cho tất cả mọi người."
Still, it didn’t quite taste like the bread they had in Hawaii
Tuy vậy, ổ bánh vẫn không có vị giống hệt như bánh chuối họ đã ăn ở Hawaii. .
While local bakers are reluctant to share recipes, Harold lets on that one of her secrets is not blending the bananas with a machine.
Dù hầu hết dân làm bánh địa phương đều ngần ngại tiết lộ công thức làm bánh của họ, nhưng Harold thì nói rằng một trong những bí kíp của bà là không nghiền chuối bằng máy.
Maui baker Aina Harold recommends blending bananas by hand or with a masher
( Credit:Arinahabbich? Getty Images)
Aina Harold, người làm bánh ở Maui nói bạn hãy nghiền chuối bằng tay hoặc dùng dụng cụ nghiền thủ công
“I don’t condone electric mixers. We either put gloves on and do it with our hands, or we’ll use a masher and take 20 minutes. That’s how you get that chunkiness in there.”
"Tôi không chấp nhận máy nghiền bằng điện. Hoặc là chúng tôi đeo găng tay vào và dùng tay bóp chuối, hoặc chúng tôi sử dụng dụng cụ nghiền thủ công, tốn 20 phút. Làm vậy thì bạn sẽ vẫn còn những miếng chuối nguyên trong ổ bánh."
Arnold Magbual, 51, who runs the Four Sisters Bakery in the west Maui town of Wailuku, says it’s hard to pinpoint the appeal of his bread. “What’s the difference? I have no idea.”
Arnold Magbual, 51 tuổi, người quản lý tiệm bánh Four Sisers Bakery ở thị trấn Wailuku ở phía tây Maui, cho biết rất khó để chỉ ra sự nổi bật trong loại bánh mì của ông. "Điểm khác biệt là gì hả? Tôi cũng không biết nữa."
Before the virus, the family-run shop was making 1,000 loaves a week, but he had resisted opportunities to expand. “We don’t take shortcuts. We are a mom-and-pop bakery and as small as we are, it’s like making it at home.”
Trước đại dịch, tiệm bánh nhà ông làm 1.000 ổ bánh mỗi tuần, nhưng ông luôn trì hoãn cơ hội mở rộng tiệm. "Chúng tôi không chọn cách đi tắt. Chúng tôi là tiệm bánh gia đình và nhỏ như bây giờ, điều đó đem lại cảm giác như làm bánh tại nhà."
Magbual, a Filipino-American, got his banana bread recipe from his father when he took over the bakery about 20 years ago. But he immediately began to tweak it, adding vanilla custard (pudding to North Americans), which makes for an especially moist loaf.
Magbual, một người Mỹ gốc Philippines, có được công thức làm bánh do cha ông truyền lại khi ông tiếp quản tiệm bánh 20 năm trước. Nhưng ông lập tức bắt đầu điều chỉnh công thức, thêm sữa trứng (custard - người Mỹ gọi là pudding) vị vanilla, khiến ổ bánh cực kỳ mềm mịn.
“If you don’t have pudding, you can put in sour cream. It will make it nice and light and adds a creamy flavour.”
"Nếu bạn không thêm pudding vào, bạn có thể thêm kem chua. Nó sẽ khiến bánh ngon và nhẹ nhàng và có thêm vị kem."
And, he says, there might be something else that makes his bread special.“We give aloha to it – a lot of love.”
Và còn có một thứ khác khiến bánh mì của ông đặc biệt, ông nói."Chúng tôi bỏ aloha vào bánh - là rất nhiều tình yêu."
Eileen's Banana Nut Bread
Công thức bánh chuối với hạt của Eileen
1½ c sugar
¾ c vegetable oil
4 eggs
1 package (3.4 ounces) vanilla instant custard (pudding)
2½ c flour
1 teaspoon salt
½ tsp baking powder
2 tsp baking soda
3 c mashed bananas
1½ c chopped nuts
1 1/2 chén đường (1 chén tương đương 200gr)
3/4 chén dầu ăn (1 chén tương đương 224ml)
4 quả trứng
một gói (khoảng 3,4 ounces / 96gr) sữa trứng vị vanilla (custard)
2 1/2 chén bột
1 thìa cà phê muối
1/2 thìa cà phê bột baking powder
2 thìa cà phê baking soda
3 chén chuối nghiền
1 1/2 muỗng các loạt hạt xay vụn
Preheat oven to 350°F (175°C). Spray 3 small loaf pans with cooking spray. Combine sugar, oil and eggs; mix well. Add remaining ingredients. Pour mixture into loaf pans. Bake for 55 minutes. Makes 12 servings.
Làm nóng lò nướng đến nhiệt độ 175 độ C. Xịt dầu ăn vào ba khay nướng bánh nhỏ. Đường, dầu và trứng và trộn đều. Bỏ thêm các nguyên liệu còn lại vào. Đổ hỗn hợp vào khay nướng bánh. Nướng trong 55 phút. Sẽ được 12 phần bánh.
(Credit: Hawaiian Electric utility company)
(*) https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-52543948
(**) http://www.bbc.com/travel/story/20200420-banana-bread-the-internets-most-searched-for-recipe
***
Culinary Roots is a series from BBC Travel connecting to the rare and local foods woven into a place’s heritage.
Join more than three million BBC Travel fans by liking us on Facebook, or follow us on Twitter and Instagram.
If you liked this story, sign up for the weekly bbc.com features newsletter called "The Essential List". A handpicked selection of stories from BBC Future, Culture, Worklife and Travel, delivered to your inbox every Friday.
