Vợ chồng tỷ phú công nghệ sống ‘giả nghèo’ để giúp con trai tự lập
Báo Alo Úc/
Để đánh lừa
cậu con trai rằng nhà mình chỉ thuộc tầng lớp trung lưu chứ không phải
tỷ phú, hai vợ chồng đã cố tình thuê một căn nhà nhỏ để sống, “nhờ” tài
xế riêng đưa con đến trường, hay yêu cầu bảo mẫu luôn theo chân con mỗi
khi chúng lên xe buýt.
Nữ doanh nhân Peggy Yu gặp chồng mình là Li Guoqing – một nhà xuất
bản sách – năm 1996. Họ nhanh chóng kết hôn sau khi hẹn hò được ba
tháng. Và ba năm sau, 1999, cặp đôi này đã ra mắt Dangdang, dịch vụ bán
lẻ sách trực tuyến lớn nhất tại Trung Quốc, được mệnh danh là “Amazon
phiên bản Trung Hoa”. Theo ước tính, khối tài sản của cặp vợ chồng này
trị giá khoảng 1 tỷ USD. Hôm qua 28/5, chia sẻ trên chương trình phát sóng trực tiếp có tên
“Bạn dám hỏi, tôi dám trả lời”, Li Guoqing đã hé lộ quá khứ đầy bất ngờ.
Hóa ra, khi con trai còn nhỏ, cặp vợ chồng tỷ phú này thường cùng nhau
giả vờ nghèo để nuôi dưỡng động lực cho con cái học cách tự lập.
Tuy nhiên, giả vờ nghèo không phải là chuyện đơn giản. Li Guoqing cho
biết để “qua mắt” được cậu con trai thông minh, hay người đã phải cố
tình thuê một căn nhà nhỏ, sau đó mỗi ngày “gửi con” cho người tài xế
riêng để đưa đón đến trường.Còn khi con trai lớn hơn và có thể tự đi xe
buýt, họ phải thuê bảo mẫu để đi cùng trên mỗi chuyến xe. Chưa hết, để truyền cảm hứng về sự thành công cho con trai, ông cũng
đưa con mình đến ngắm biệt thự bên bờ biển của các tỷ phú để kích thích
con mình học hành chăm chỉ hơn. Li Guoqing cũng chia sẻ một câu chuyện mà ông nhớ mãi về lòng hiếu
thảo của con mình khi còn nhỏ. Khi đó trong một lần “đi nhờ xe”, cậu bé
đã nói với tài xế rằng chiếc xe hơi Audi mà ông đang lái không có chỗ để
đặt cốc. Người lái xe trêu lại rằng cậu có thể viết một lá thư nói về ý
kiến này của mình cho chủ tịch của Audi nghe. Con trai của Li Guoqing
khi đó đã nói: “Thật tuyệt, nếu được tôi sẽ xin ông ấy 500.000 USD. Tôi sẽ mua một căn nhà cho bố mẹ”.
Tuy
nhiên cách đây vài năm, chuyện tình cảm của hai vợ chồng này gặp nhiều
khúc mắc. Hình bên: Peggy Yu và Li Guoqing thời còn mặn nồng bên nhau.Nữ doanh nhân 55 tuổi hiện giành quyền kiểm soát công ty và
dần đẩy chồng ra khỏi mọi mối liên hệ công việc. Đầu năm 2019, ông Li đã
từ chức và tuyên bố không tham gia vào bất kỳ hoạt động nào của
Dangdang.
Còn cậu con trai của hai vợ chồng được biết tới với tên thân mật là
Xander và có rất ít thông tin cá nhân được hé lộ cho giới truyền thông.
Tuy nhiên trong một buổi phỏng vấn, bà Peggy Yu cho biết con mình đã “từ
chối việc học dùng đũa và mỗi ngày đều ăn sáng ở nhà hàng McDonald”. Ở
tuổi 14, cậu đã tham gia biểu diễn tấu hài và cũng có một công việc kinh
doanh nhỏ.
“Nó rất có khiếu về kinh doanh, và rất độc lập. Hai mẹ con thường coi nhau là động lực để phấn đấu”, bà Yu nói một cách tự hào.
Ở Nhật, những trẻ em 5 hoặc 6 tuổi đã có thể đi xe bus hoặc
đi bộ đến trường mà không cần bố mẹ. Ở nhà các bé nhỏ hơn cũng tự làm
một số việc phù hợp với bản thân như mặc quần áo, đi dép, xách đồ… Bài viết này đề cập đến 3 phương diện mà cha mẹ Việt có thể học hỏi để dạy con tự lập hơn.
Tạo thói quen tự lập từ những việc nhỏ
Tự lập chính là một thói quen, nếu cha mẹ “quen” làm mọi việc cho con
thì trẻ sẽ “quen” với việc ỷ lại, việc gì cũng muốn nhờ bố mẹ hoặc hơi
khó một chút liền muốn bỏ cuộc. Hãy bắt đầu dạy con tự làm những việc đơn giản như dạy trẻ tự mặc
quần áo, dạy con phân biệt mặt trái phải, mặt trước sau. Hoặc dạy con tự
gấp quần áo, hay chỉ đơn giản là bỏ chiếc bát mình vừa ăn vào bồn rửa
hoặc rửa cốc nước rồi úp cho ráo, như thế con cũng sẽ dần hình thành
thói quen tự làm mọi việc trong khả năng mà không phải phụ thuộc vào bố
mẹ.
Khi mẹ làm bếp, mẹ cũng có thể cho bé làm “chân chạy vặt”, vừa giúp
tăng sự kết nối giữa mẹ và bé vừa giúp trẻ tự lập hơn. Nhưng điều quan
trọng trong quá trình này là cha mẹ cần kiên nhẫn, không nổi nóng và
cũng không làm thay. Trẻ nhỏ chưa hiểu biết nhiều, tay chân vụng về khó
mà làm được tốt, tuy nhiên điều trẻ học được sẽ trở thành nền tảng cho
tính độc lập của con sau này, vì vậy điều này quan trọng hơn nhiều việc
trẻ thực hiện có tốt hay không. Trong quá trình này, sự hỗ trợ của cha mẹ là rất quan trọng, cha mẹ
buông tay để con tự lập nhưng cần để ý tới khả năng và nhận thức của con
để giúp đỡ. Ví dụ khi trẻ ăn, để tránh bé làm đổ vỡ bát đũa, bôi bẩn
lung tung, cha mẹ có thể cho trẻ dùng bát đũa nhựa, trải một tấm thảm
nhựa dưới chân ghế ăn và bát. Ngoài ra trên giày dép của trẻ em Nhật
thường có một hình ngôi sao hoặc hoạ tiết nhỏ thêu vào để bé biết phân
biệt giày trái – phải mà tự đi đúng chân.
Khen ngợi con nhiều hơn và không nên chỉ trích
Lời khen có tác dụng tích cực hơn những lời chỉ trích. Trong cuốn sách nổi tiếng “Thông điệp của nước“,
tiến sỹ Masaru Emoto và nhóm nghiên cứu của ông đã ghi lại những giọt
nước được tiếp xúc với những ý nghĩ hoặc thông điệp khác nhau, sau đó
đem giọt nước đóng băng và ghi lại hình ảnh tinh thể nước được hình
thành. Kết quả những giọt nước được tiếp xúc với thông điệp như “Yêu
thương”, “Cảm ơn” sẽ cho ra nhiều kết tinh rất đẹp, trong khi nếu tiếp
xúc với những điều tiêu cực như “thù hận” và “ma quỷ” sẽ tạo ra các tinh
thể nước xấu xí và biến dạng.
Từ một góc độ khác mà nhìn, 70% cơ thể con người là nước, nếu nước
cũng có linh tính như thí nghiệm này đã chứng minh, vậy chẳng phải những
lời nói tiêu cực và tích cực sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến bản thân chính
chúng ta? Nhất là với trẻ em, khi đang trên từng bước đầu tiên hình
thành nhân cách thì việc cha mẹ khen ngợi khích lệ sẽ càng quan trọng
hơn, giúp trẻ có được sự tự tin khám phá thế giới. Theo các chuyên gia
thì giáo dục trẻ tự lập là quá trình để trẻ khám phá, tìm hiểu mọi thứ
xung quanh và rút ra kinh nghiệm cho lần sau chứ kết quả thì không nhất
định quan trọng. Bản thân chúng ta khi học hỏi điều gì cũng cần thời gian, không phải
phải lập tức có thể thành thạo nên việc trẻ em mắc sai lầm là điều rất
bình thường, bởi vậy cha mẹ Nhật không chê trách con cái, ngược lại họ
luôn khích lệ để trẻ hào hứng và tự lập hơn.
Tự lập tại môi trường không có cha mẹ
Trẻ em Nhật được dạy phải tự mặc quần áo, mang giày và xách đồ của
mình khi đến trường. Ngoài ra khi lên cấp 1, các bé được khuyến khích là
nên tự đi một mình và không nên “làm phiền” người khác quá nhiều trên
đường đi học. Đương nhiên, ở đây không thể không kể đến sự đoàn kết và
luôn giúp đỡ thúc đẩy sự độc lập của trẻ em của cộng đồng người dân Nhật
Bản. Sau giờ học, trẻ em Nhật phải thu dọn bàn ghế và phòng học của mình.
Lau bảng, giặt khăn lau, quét lớp… những công việc như vậy được các em
chia đều và cùng nhau làm, không phải phụ thuộc quá nhiều vào các nhân
viên vệ sinh.
Ở Nhật, thời gian học ở trường thường kéo dài từ sáng tới chiều, nên
các em thường được mẹ chuẩn bị bữa trưa mang theo và tự ăn trong những
giờ nghỉ trưa. Việc một đứa trẻ tự ăn và dọn dẹp phần ăn của mình là
điều hết sức bình thường ở Nhật. Ở trên lớp, bên cạnh sự tự giác, các em nhỏ còn được rèn thói quen
chủ động. Khi nộp bài, các em phải tự đưa lên cho giảng viên mà không
truyền qua tay bạn, khi làm rơi đồ, các em được khuyến khích tự mình
nhặt lên mà không nhờ vả bạn bè. Cha mẹ đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình dạy dỗ con cái,
ảnh hưởng trực tiếp đến sự hình thành nhân cách của con sau này. Bản
thân việc dạy con cũng mang đến cho cha mẹ rất nhiều trải nghiệm và bài
học cuộc sống: Đó có thể là sự Chân Thành khi trò chuyện và lắng nghe
con nói, có thể là Kiên Nhẫn khi một vấn đề phải nhắc lại nhiều lần mà
con vẫn chưa nhớ, có thể là sự Bao Dung khi con tay chân vụng về làm đổ
vỡ đồ đạc. Có thể nói dạy con cũng chính là quá trình “trưởng thành” của
cha mẹ, quá trình ấy tuyệt vời hay chán nản, thành công hay thất bại,
phụ thuộc rất lớn vào cha mẹ.
‘Nếu không được giáo dục
từ sớm, con cái chúng ta khi bước vào đời sẽ không biết cách chi tiêu
hợp lý’, hai chuyên gia Mỹ đưa ra lời khuyên
Hà Nguyễn | Đại Kỷ Nguyên
Cha mẹ nên bắt đầu dạy con về cách quản lý và sử dụng tiền từ khi còn nhỏ. Lý tưởng nhất là với trẻ từ 5 tuổi trở lên.
Cha mẹ không nhất thiết phải dạy con tính
toán chi tiêu chi tiết, nhưng nên sớm trò chuyện cùng con và giải thích
cho con nghe những điều căn bản nhất về việc sử dụng tiền.
Tom Henske, chuyên viên kế hoạch tài
chính của Lenox Advisors, New York chia sẻ trên CNBC: “Thói quen, dù tốt
hay xấu, đều rất dễ hình thành và duy trì từ thuở thơ dại”.
Hơn nữa, việc hiểu rõ các khái niệm về
tiền giữ vai trò nền tảng trong kiến thức tài chính nhưng việc này
hiện không được chú trọng lắm tại Mỹ. Theo Quỹ đầu tư giáo dục Finra,
chỉ 34% người Mỹ trưởng thành có thể trả lời đúng 4 trên 5 câu hỏi kiểm
tra kiến thức tài chính cơ bản.
Arne Boudewyn, người đứng đầu Viện Văn
hóa Gia đình tại Abbot Downing cho biết: “Nguyên nhân của hiện trạng này
là vì cha mẹ không dành đủ thời gian cho con cái hàng ngày”.
“Khi không nhận được sự giáo dục từ sớm,
thường xuyên và nhất quán từ cha mẹ, những thanh niên trẻ của chúng ta
khi bước vào đời thực sự không biết cách chi tiêu hợp lý hay quản lý tài
chính.”
Dưới đây là những bài học cha mẹ có thể áp dụng cho trẻ từ 5 đến 9 tuổi.
1. Trò chuyện
Với trẻ
nhỏ, cha mẹ hãy tranh thủ những lúc như thời gian ăn tối để thường xuyên
trò chuyện cùng con về những thứ như tài khoản tiết kiệm và ngân sách
chi tiêu.
“Hãy chọn
một từ bất kỳ. Cha mẹ có thể nói về các loại tiền khác nhau, sự khác
biệt giữa séc, thẻ tín dụng và tiền mặt,” theo Henske, chủ doanh nghiệp,
người phát triển và điều hành chương trình trẻ em sử dụng tiền một cách
thông minh.
“Hãy thoải mái trao đổi với trẻ và đừng cố gắng nhồi nhét và buộc con phải ghi nhớ ngay lập tức các khái niệm ấy”.
Đương
nhiên là có sự khác biệt giữa một đứa trẻ 5 tuổi và một đứa trẻ 9 tuổi,
vì vậy cha mẹ hãy lựa chọn cách nói chuyện phù hợp với độ tuổi của trẻ.
Ví dụ, hãy nói về tiền xu và các khái niệm đơn giản với trẻ 5 tuổi, và tập trung nói về tiền tiêu vặt với trẻ lớn hơn.
Cha mẹ
cũng có thể đưa con đến ngân hàng và trò chuyện thêm cùng con. Mặc dù
cha mẹ sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử là chủ yếu, nhưng sẽ hay hơn
nếu cha mẹ có thể đưa trẻ đến một chi nhánh ngân hàng địa phương để con
có thể hiểu thêm về nơi này, Henske chia sẻ thêm.
Anh nói
thêm rằng, “Việc này tuy không thực tế lắm, vì bọn trẻ sẽ không sử dụng
dịch vụ ngân hàng theo cách mà chúng ta hiện đang sử dụng, nhưng đó là
để dạy trẻ về lịch sử và quá khứ”.
2. Cho con cùng tham gia các giao dịch thanh toán
Cha mẹ có
thường xuyên đưa con đến mua hàng tại cửa hàng tạp hóa hay không? Mức độ
thường xuyên có thể khác nhau tùy từng gia đình nhưng đây là một cơ hội
tốt để trẻ học hỏi thêm.
“Đây là
một thời điểm tuyệt vời để dạy trẻ về giá cả các mặt hàng tạp hóa và trẻ
sẽ có một buổi trò chuyện vô cùng thực tế,” theo Boudewyn.
Nếu sử dụng phiếu giảm giá hoặc chương trình khuyến mãi, cha mẹ hãy cho con xem mức giá trước và sau khi giảm giá.
“Trẻ em rất nhanh học được rằng các phần thưởng tài chính thường có được nhờ vào nỗ lực và đầu tư”, theo Arne Boudewyn – Viện trưởng Viện Văn hóa Gia đình tại Abbot Downing.
Cha mẹ
cũng có thể cho con tham gia vào các giao dịch thanh toán – chẳng hạn
như cho phép con nhấn các nút trên máy thẻ tín dụng hoặc ví điện tử trên
điện thoại, hoặc nhờ con trả tiền mặt cho người bán.
3. Cho con tiền tiêu vặt
Khi trẻ
lên 6 hoặc 7 tuổi, cha mẹ có thể bắt đầu cho con tiền tiêu vặt. Khoản
tiêu vặt không cần phải nhiều và trẻ có thể kiếm được sau khi hoàn thành
các việc vặt trong nhà, ví dụ dọn dẹp phòng của mình.
Điều này sẽ giúp trẻ “thêm vững vàng khi trưởng thành ở độ tuổi 20, 21, 22″, ông nói thêm.
Henske
khuyên cha mẹ nên cho con tiền mặt, tiền xu khi con còn nhỏ tuổi, chứ
không nên sử dụng các thẻ trả trước dành cho trẻ em như Greenlight,
Current và Gohenry.
“Điều này
rất quan trọng đối với trẻ vì các con có thể nhận lấy, cất giữ và nhìn
ngắm số tiền mà mình kiếm được”, Henske giải thích thêm.
Đây cũng là thời điểm phù hợp để dạy trẻ chia tiền tiêu vặt thành các khoản chi tiêu, tiết kiệm và dành cho từ thiện.
4. Để con tự chi tiêu bằng tiền của mình
Khi trẻ muốn có một thứ gì đó không cần thiết, cha mẹ nên xem đây là cơ hội để trẻ có thể sử dụng tiền mà mình dành dụm được.
Henske cho
biết con gái anh đã có cảm tưởng mình giống như một “triệu phú đô la”
khi anh cho phép cô bé tự đến quầy tính tiền và thanh toán cho món đồ mà
cô bé thích.
“Trải nghiệm thực tế, chứ không phải kiến thức suông, chính là những điều khiến chúng ta ngày càng mạnh mẽ hơn trong cuộc sống”.
“Và phạm lỗi cũng không sao cả”.
Còn một
cách khác để dạy con về việc tự chi tiêu là đề nghị con chia sẻ thanh
toán cùng cha mẹ cho một món hàng tốn kém, Boudewyn nói.
Ví dụ, ông
có biết một vị phụ huynh có một cậu con trai muốn mua một cây gậy bóng
chày đắt tiền. Cha mẹ cậu bé đề nghị mua một cây gậy bình thường, hoặc
có thể cho cậu bé số tiền tương đương với giá trị của cây gậy thường và
cậu bé sẽ phải trả khoản tiền chênh lệch cho sản phẩm cao cấp hơn mà cậu
muốn. Cuối cùng, cậu bé đã học được “một bài học tuyệt vời” và đã tìm
mọi cách để kiếm đủ tiền mua cây gậy bóng chày mà cậu ao ước, Boudewyn
cho biết.
5. Hoạt động từ thiện
Khi cha mẹ đề cập với trẻ về khái niệm từ thiện, đây cũng là một cơ hội tốt để nói với trẻ về cách sử dụng tiền.
Hãy nói
cho con biết về những việc mà cha mẹ đang làm để báo đáp cộng đồng và xã
hội, và chia sẻ với con làm thế nào để quyên góp tiền giúp đỡ người
khác, chẳng hạn như bán nước uống hoặc viết thư kêu gọi người thân ủng
hộ quyên góp, Boudewyn nói.
“Vì sao chúng ta lại chú trọng vào
hoạt động từ thiện? Vì đây là một cách thú vị và hấp dẫn để giúp trẻ
nhận biết đồng đô la, tiền xu và các bài học tính toán chi tiêu khác”,
ông nói.